ԴԻՏԱՐԿՈՒՄՆԵՐ «ԱԳԱԹԱՆԳԵՂՈՍԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ» ԳԻՏԱ-ՔՆՆԱԿԱՆ ԲՆԱԳՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ
DOI-:
https://doi.org/10.24234/scientific.v1i48.191Հիմնաբառեր-:
Ագաթանգեղոս, բնագիր, ձեռագիր, տպագրություն, խմբագրություն, հակասություն, աստվածաբանություն, լեզուՎերացական
Սույն հոդվածը նվիրված է քրիստոնեական վաղ շրջանի հայոց պատմությունն ու հայկական աստվածաբանական մտածողությունը ներկայացնող նշանավոր գրական կոթողներից մեկի՝ «Ագաթանգեղոսի Պատմության» ուսումնասիրությանը։
Հեղինակը ցույց է տալիս, որ «Ագաթանգեղոսի Պատմությունը», որն իրենից գրական անգնահատելի արժեք է ներկայացնում, այսօր հանրությանն է ներկայանում աստվածաբանական հակասություններ պարունակող դրվագներով, որոնցում տեղ գտած աստվածաբանական ձևակերպումները չեն ձուլվում երկի լեզվաոճական և աստվածաբանական ընդհանուր տրամաբանությանն ու մտածողությանը։
Խորը քննության ենթարկելով «Ագաթանգեղոսի Պատմության» գիտա-քննական բնագիրը, ինչպես նաև՝ հայերենով և օտար լեզուներով պահպանված այլ բնագրերն ու խմբագրությունները, հեղինակը եզրակացնում է, որ դրանցում առկա աստվածաբանական հակասություններն, ամենայն հավանականությամբ, ծնունդ են հետագայի խմբագրական միջամտությունների կամ ձեռագրերի անփույթ արտագրության, որով պայմանավորված՝ հրամայական է ստեղծվում վերականգնելու հիշյալ կոթողային աշխատության տրամաբանական ու աստվածաբանական ամբողջականությունն ու վավերականությունը, հարկ եղած դեպքում նաև նոր գիտա-քննական բնագիր կազմելու միջոցով։
Հղումներ
Agatangelos. (1909). Istoriia Armenii (The History of Armenia). Pod redaktsiei Galust Ter-Mkrtchiana i Stepanosa Kanaiantsa. Tiflis, Aragatip Mnatsakaniana Martirosiantsa.
Agatangelos. (2003). Istoriia (History). Matenagirk Aiots, V vek, t. 2, str. 1289–1735. Antilias-Livan.
Muradian, P. (1982). Drevnegruzinskie redaktsii Agatangelosa (The Old Georgian Versions of Agathangeghos). Erevan: Izdatelstvo AN ArmSSR.
Ter-Gevondian, A. (1968). Novaia arabskaia redaktsiia Agatangelosa, arabskii original i issledovanie (The Newly Discovered Arabic Recension of Agathangelos, Arabic Text and Study). Erevan: Izdatelstvo AN ArmSSR.
Ter-Gevondian, A. (1973). Novoobnaruzhennyi polnyi tekst arabskoi redaktsii Agatangelosa (The Newly-found Complete Text of the Arabic Version of Agathangelos). Istoriko-filologicheskii zhurnal, (1), 209–237.
Marr, N. (1906). Kreshchenie armian, gruzin, abkhazov i alanov sviatym Grigoriem, Arabskaia versiia (The Baptism of the Armenians, Georgians, Abkhazians, and Alans by Saint Gregory, Arabic version). Zapiski Vostochnogo Otdeleniia Imperatorskogo Russkogo Arkheologicheskogo Obshchestva, 16, 63-211. SPb.
Esbroeck, M. van. (1971). Un nouveau témoin du livre d'Agathange. Revue des Études Arméniennes, 8, 43-44. Paris.
Esbroeck, M. van. (1977). Le résumé Syriaque de l'Agathange. Analecta Bollandiana, 95, 291-358. Bruxelles.
Garitte, G. (1946). Documents pour l'étude du livre d'Agathange (Studi e Testi 127). Città del Vaticano: Biblioteca Apostolica Vaticana.
Lafontaine, G. (1973). La version grecque ancienne du livre arménien d'Agathange (Publications De L'Institut Orientaliste De Louvain 7). Louvain-la-Neuve: Université catholique de Louvain, Institut Orientaliste.
Winkler, G. (1980). Our present knowledge of Agat'angelos and its Oriental versions. Revue des Études Arméniennes, nouvelle série, 14, 125-141.
Ներբեռնումներ
Հրապարակված
Թողարկում
Բաժին
Արտոնագհր
Copyright (c) 2025 FR. MOVSES (DAVIT) SAHAKYAN
Այս աշխատանքն արտոնագրված է որպես a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
