ՏԻԳՐԱՆ ՄԵԾԻ ԿԵՐՊԱՐԸ ՎԻՎԱԼԴԻԻ ՕՊԵՐԱՅՈւՄ

##article.authors##

  • ՄԱԴՈՆԱ ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ ՀՊՄՀ

DOI-:

https://doi.org/10.24234/scientific.v1i46.134

Հիմնաբառեր-:

Տիգրան Մեծ, Կլեոպատրա, Նիկոլա Ռոմալդի, Բենեդետո Միշել, Ֆրանչեսկո Սիլվանի, օպերային արվեստ, երաժշտություն

Վերացական

Տիգրան Մեծի կերպարը՝ որպես հայ հզորագույն գահակալներից մեկի, ամենաշատն է հետաքրքրել հունահռոմեական հեղինակներին և ներշնչանքի աղբյուր դարձել եվրոպական մշակույթի գործիչների համար: Դրա խոսուն վկայություններն են այդ երևելի գահակալի պատմագեղարվեստական կերպարի դրսևորումները եվրոպական երաժշտական արվեստում:

          Սույն հետազոտության օբյեկտը Տիգրան Մեծի կերպարն է:

Հետազոտության նպատակն է՝ վերլուծել Տիգրան Մեծի կերպարի համակողմանի անդրադարձը եվրոպական երաժշտական արվեստում:

Հետազոտության մեթոդական հիմք են ծառայել պատմահամեմատական, ժամանակագրական, նկարագրական, վերլուծահամադրական, աղբյուրագիտական (Հուստինոս «Փիլիպպոսի պատմությունների» XXXVIII գիրքը, Francesco Silvani «La virtù trionfante dell'amore e dell'odio overo Il Tigrane» դրաման) մեթոդները:      

Հետազոտության վերջնարդյունքում պարզվել է, որ եվրոպացի երաժիշտները ստեղծել են 41 օպերա, որոնցից շատերում հայոց արքա Տիգրան Մեծը ներկայացվել է գլխավոր կամ մասնակից հերոս: Կոմպոզիտորներին Տիգրան Մեծի պատմական կերպարի հանդեպ հետաքրքրություն է ներշնչել հունահռոմեական հեղինակների գործերում առկա նյութերը: Հոդվածում կոնկրետ ներկայացվել է աշխարահռչակ կոմպոզիտոր Անտոնիո Վիվալդիի Տիգրան Մեծի պատմական կերպարին անդրադարձը, որի հիմքը պատմիչ Պլուտարքոսի «Զուգահեռ կենսագրություններ» աշխատությունն է: Վիվալդիի «Տիգրան» օպերայի լիբրետոյի համաձայն Հայոց արքայից արքա Տիգրան Մեծի և Պոնտոսի արքա Միհրդատի դուստր Կլեոպատրայի սիրո պատմություն է, թեև հիմնիվեր լիբրետոյում իրականությունը հակագիտական գլխիվայր է ներկայացվել, այնուամենայնիվ օպերան հռչակ է ձեռք բերել և ապրել  ու ներկայացվել է բազում անգամ, նաև մեր օրերում:

Հղումներ

Armenpress (2001). Opera Vival'di «Tigran Mec» zavershila gosudarstvennuyu programmu prazdnovaniya 1700-letiya provozglasheniya hristianstva gosudarstvennoj religiej v Armenii (Vivaldi's opera "Tigran Mets" completed the state program of celebrating the 1700th anniversary of the proclamation of Christianity as the state religion in Armenia), zhurnal «Ararat», Budapesht, 31 dekabrya.

Barsegyan L. (2001). U nas net podgotovlennyh pevcov, poetomu segodnya partiyu Tigrana Velikogo ispolnit zhenshchina, o postanovke koncertnoj versii opery Antonio Vival'di "Tigran Velikij" (U nas net podgotovlennyh pevcov, poetomu segodnya partiyu Tigrana Velikogo ispolnit zhenshchina, o postanovke koncertnoj versii operay Antonio Vival'di "Tigran Velikij"), gazeta "Ajkakan zhamanak", 22 noyabrya.

Grigoryan V. (2001). Opera Vival'di «Tigran» (Opera Vival'di "Tigran"), gazeta «Azg», 21 noyabrya.

Tovmasyan V. (2010). Opera "IL TIGRAN" Antonio Vival'di, Tigrana Velikogo, vystavka odnoj raboty (Opera "IL TIGRAN" by Antonio Vivaldi, Tigran the Great, exhibition of one work), "Associaciya armyanskih hudozhnikov mira", g/o Erevan.

Tovmasyan V. (2005). Opera Vival'di «Tigran Velikij» (Vivaldi's opera "Tigran the Great"), «SHirak-Bejrut», zhurnal, oktyabr'-dekabr'.

Oganesyan T. (2001). Torzhestva zavershilis' operoj Vival'di «Tigran» (The celebrations ended with Vivaldi's opera "Tigran"), Gazeta «Azg», 23 noyabrya.

Saakyan S. (2001). Opera velikogo ital'yanca o velikom armyanine (Opera by a great Italian about a great Armenian), ezhenedel'nik "Ert", 26 noyabrya-2 dekabrya.

Justini (1823). Historiarum philippicarum ex Trogo Pompeio libri VLIV. Textum wemzelianum, Tabulas chronologicas argumenta, prologos, notas, indices reum et verlorum. Novis additamentis illustravit N. E. Lemaire, Parisiis.

Michael Talbot (2011). The Vivaldi Compendium, The Boydell press, Great Britain, biography https://books.google.am/books?id=lYypmdoyPqYC&printsec=copyright&hl

Pierre Corneill (1651). Nicoéde, trаgédie, Pаris.

Sarti, Giuseppe (1936). Enciclopedia Italiana https://www.treccani.it/enciclopedia/giuseppe-sarti_(Enciclopedia-Italiana)/

Siranossian A.,Yervandian M. k., (2014). Les métamorphoses de Tigrane les hommes et leurs oeuvresհ, vol. 2, sources d'Arménie, Lyon.

Ներբեռնումներ

Հրապարակված

2024-04-26

Թողարկում

Բաժին

Articles